بر اساس آموزه های وحیانی قرآن همه انسان ها در ظلماتی هستند که خاصیت دنیا و حضور در اسفل سافلین (سوره تین) است. البته انسان ها در این ظلمات ، هماره در خسران و زیان هستند و سرمایه های وجودی خویش را از دست می دهند.(همان و نیز سوره عصر)
بنابراین، خروج از ظلمات و رسیدن به نور امری است که باید انسان در حرکت صعودی و عروجی خود در دنیا انجام دهد و از ظلمات بیرون آید. به نظر می رسد که کار آسانی است که با چهار عمل اصلی ایمان به غیب و عمل صالح و دعوت دیگران به حق و صبر بتوان از این ظلمات عبور کرد.
اما بر اساس آیات قرآنی انسان ها چون گرفتار وهم و خیال و هواهای نفسانی و وسوسه های شیطانی هستند از اصل غافل می شوند و به این ظلمات خو می گیرند و در آن مشغول می شوند؛ این گونه است که نه تنها احساس ظلمت نمی کنند بلکه به آن دل خوش بوده و ازهمین رو، اراده ای هم برای خروج از ظلمات ندارند.
خداوند قرآن و آیات بینات را برای پیامبر(ص) می فرستد تا پیامبر(ص) با بهره گیری از آن ها مردم را از ظلمات بیرون برد. خداوند می فرماید:هُوَ الَّذِی یُنَزِّلُ عَلَى عَبْدِهِ آیَاتٍ بَیِّنَاتٍ لِیُخْرِجَکُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَإِنَّ اللَّهَ بِکُمْ لَرَؤُوفٌ رَّحِیمٌ ؛او همان کسى است که بر بنده خود آیات روشنى فرو مىفرستد، تا شما را از تاریکی ها به سوى نور بیرون کشاند. و در حقیقت، خدا [نسبت] به شما سخت رؤوف و مهربان است. (حدید، آیه 9)
از این آیه فهمیده می شود که اخراج کننده اول خدا و مظهرش پیامبر(ص) است. از این روست که «یخرج » می آورد نه «تخرج».
امروز امام زمان(عج) این مسئولیت اخراج مردم از ظلمات به سوی نور را به عهده دارد.
البته از آیه 43 سوره احزاب بر می آید که در این میان صلوات الهی و فرشتگان نیز نقش اساسی دارد. خداوند می فرماید:هُوَ الَّذِی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَمَلَائِکَتُهُ لِیُخْرِجَکُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَکَانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیمًا ؛اوست کسى که با فرشتگان خود بر شما درود مى فرستد تا شما را از تاریکی ها به سوى روشنایى برآورد، و به مؤمنان همواره مهربان است.